Latest News
Everything thats going on at Enfold is collected here
Hey there! We are Enfold and we make really beautiful and amazing stuff.
This can be used to describe what you do, how you do it, & who you do it for.
Özel Eğitim Farkındalık Seminerleri
EtkinliklerSancaktepe Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nin 6 Eylül 2023 tarihinde düzenlediği Özel Eğitim Farkındalık Seminerlerine ÖÇED Başkanı ve Algı Özel Eğitim Kurumları Yöneticisi Parin YAKUPYAN da konuşmacı olarak katıldı.
Doç Dr. Barış EKİCİ “Otizmde Eğitim ve Nöroloji”, Parin YAKUPYAN “Özel Gereksinimli Birey ve Ailelerin İhtiyaçları”, Av. Cansu KORKMAZ “Özel Gereksinimli Çocuk ve Ailelerinin Yasal Hakları”, Uzm. Klinik Psikolog Aybeniz URHAN “Otizmde Öfke Kontrolü” başlıklarını ele aldılar.
Sancaktepe Kaymakamı Ahmet KARAKAYA, Sancaktepe İlçe Milli Eğitim Müdürü Hale BAĞCE ÖZBAŞ, Şube Müdürü Ali EROĞLU’nun da eşlik ettiği seminere aileler ve eğitimciler katılım gösterdiler.
ÖÇED Başkanı Parin Yakupyan Anne, STK Başkanı ve Yönetici olarak deneyimlerini paylaştı.
Yoğun katılımla gerçekleşen seminerde alanının sorunları ele alındı.
Bu alandaki 20 yılı aşkın deneyimini paylaşan Parin Yakupyan ailelerin bakış açısına yer verildiği için semineri düzenleyenlere özellikle teşekkür etti.
I. Özel Eğitim Zirvesi’ne Katıldık
EtkinliklerŞişli Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen I. Özel Eğitim Zirvesi’ne katıldık.
Şişli İlçe Milli Eğitim Müdürü Sevgi YÜCEL, Şişli Rehberlik ve Araştırma Merkezi Recep Ali USTA ve özel gereksinimli birey annesi olan İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitimden Sorumlu Şube Müdürü Gülşen ÖZER’in açılış konuşmalarını yaptığı zirvede ÖÇED Başkanı Parin Yakupyan ilk konuşmacı olarak söz aldı.
ÖÇED Başkanı Parin Yakupyan Anne, STK Başkanı ve Yönetici olarak deneyimlerini paylaştı.
Yoğun katılımla gerçekleşen zirvede alanının sorunları ele alındı.
Bu alandaki 20 yılı aşkın deneyimini paylaşan Parin Yakupyan ailelerin bakış açısına yer verildiği için zirveyi düzenleyenlere özellikle teşekkür etti.
Sınıf öğretmenleri, özel eğitimciler, aileler ve alanın uzmanlarından oluşan katılımcılar zirveyi ilgi ile takip etti.
Parin Yakupyan konuşması sonrasında İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitimden Sorumlu Şube Müdürü Gülşen Özer’den çiçek ve plaketini aldı.
Çocuklarımızın “Bütüncül Perspektiften Özel Eğitim” çalışmalarını destekleyen, zirvenin gerçekleşmesi için emek veren herkese teşekkür ederiz.
BİZ BÜYÜK BİR AİLEYİZ… NEDEN BİR ARAYA GELEMİYORUZ?
YazılarÖÇED Başkanı Parin Yakupyan: “Daha önceki yazılarımın birinde ufak da olsa bu konuya değinmiştim. Aileler olarak en büyük sorunumuz birleşemememizdir. Birlikte hareket edemememizdir. Hep birilerinin bizlere, çocuklarımıza haklarımızı sunmasını, bizim yerimize konuşmasını, bizim yerimize düşünmesini, bizim adımıza karar almasını bekliyoruz. Derneklere üye olmaktan, çocuklarımızın haklarını savunmaktan kaçıyoruz… Ama neden?”
Kimse çocuklarımızın geleceklerini bize altın tepsilerde sunmayacak. “Miş” eki kullanılarak anlatılan hiçbir olay , bizim yaşadığımız gibi olmayacak. Yaşadıklarımızı başkası anlatacaksa, yaşadığımız duygular o konuşmaya yansımayacak…
Söylediklerim, dün ve bugün alana hizmet eden, hizmet etmeye devam eden arkadaşlarımızı incitmesin lütfen. Onların emeklerini yok sayamayız. Onlar olmasaydı, bugün sahip olduğumuz hakları da elde etmiş olmazdık. Fakat bugün, çocuklarımızın geleceklerini teminat altına almak için ailemizin büyüklüğünü göstermeliyiz. Sesimizin ne kadar gür çıktığını işittirmeliyiz. Şu an her platformda, gecesini gündüzüne katan arkadaşlarımızın yalnız olmadığını, onların yanlarında olduğumuzu hissettirmeliyiz. Çocuklarımız ve ailelerimiz olumsuzluk yaşamasınlar diye gücümüzü birleştirmeliyiz.
Zamanım yok demeyin, dün bugün bizler için çabalayanlar da zamanımız yok deselerdi, bugün aldığımız yolun binde birini alamamış olurduk. Onlarında vakit ayırmaları gereken çocukları,
aileleri vardı, var olmaya da devam ediyorlar.
Bugün yaşanan bir olumsuzlukta, bir basın açıklaması yapıldığında büyük kitlelerle birleşemiyoruz. En fazla sosyal medya üzerinden bir araya geliniyor ve oradaki ses de o kadar cılız kalıyor ki 🙁 Özveri, fedakârlık olmadığı sürece; istediğimiz, düşlediğimiz yarınlara ulaşmamız çok zor olacak. Bugün koşmazsak, yorulmazsak yarınlara kavuşamayız.
Hakkımızda karar alanların birçoğu yaşadıklarımızdan bihaberler. İnsanlar sadece olumsuzluklarda ses çıkarılacağını düşünüyorlar. Aslında olumsuzluklar yaşanmasın diye, alınacak tedbirler için bir araya gelmemiz, birlikte mücadele etmemiz gerekiyor. Dün koşanlarla önce birlikte koşup sonrasında bayrağı devralıp, onların bilgi ve birikimleri ile geleceği inşa etmemiz gerekiyor. Yarın neden ve niye sorularıyla baş başa kalmamak için bugün çabalamak gerekiyor.
Sessizliğin sesi olacak birini beklemektense, sessizlerin ses vermesi gerekiyor. Zaman akıp gidiyor. Bugün olan enerjiniz belki yarın olmayacak. Bugünün bebekleri yarın çocuk, çocukları ergen, ergenleri genç olacak. Benden sonra ne olacak dememek için birlikte olmak, birlikte hareket etmek şart sevgili aileler.
STK’lara üye olmak, çalışmak hala ülkemizde öcü statüsünde bir kavram. Birlikte hareket etme becerisine ne yazık ki hala sahip değiliz. Bireysel olarak fikirlerimizi ancak sohbet ortamında beyan ediyoruz. Ve genelde de bu ses hep birilerini eleştirmekten ibaret maalesef. Bir arada çalışıp fikir üretmekten, çözüm bulmaktan kaçıyoruz. Herkesin bu yolda yapabileceği bir şey mutlaka vardır. Yeter ki yapmak istesin… Özel gereksinimli bir çocuğunuz varsa bir şeyler yapmak ve yaşamak için bir nedeniniz var demektir zaten.
Bugün ailelerimizin çoğu hala daha çocuklarının tüm haklarından haberdar değiller. Karanlıkta el yordamıyla anahtarın yerini arayıp, ışığa ulaşmaya çalışanlar gibi, sağa-sola sorarak ya da birilerinin onlara söylemesi ile haberdar oluyorlar. Bizler aileler olarak her gün gelişmeli ve donanmalıyız, hem kendi çocuklarımız için hem başkalarının çocukları için öğrenmeli ve hakkımızı aramalıyız. Bu da ancak birlikte hareket etmekle olur.
“Benden sonra ne olacak?” diyoruz, bakımevlerinin durumunu eleştiriyoruz ama ne yapıyoruz?
Rehabilitasyon merkezlerindeki eğitimi beğenmiyoruz, söyleniyoruz ama ne yapıyoruz?
Okullar çocuklarımızı almıyor, üzülüyoruz kahroluyoruz bağırıyoruz ama ne yapıyoruz?
Çocuğun tanısını erken yaşta fark edemeyen uzmanlara kızıyor üzülüyoruz ama ne yapıyoruz?
Sosyal alanlarda çocuklarımız dışlanıyor, istenmiyor, üzülüyoruz ağlıyoruz ama ne yapıyoruz?
Kimse çocuklarımızın geleceklerini bize altın tepsilerde sunmayacak. “Miş” eki kullanılarak anlatılan hiçbir olay, bizim yaşadığımız gibi olmayacak. Yaşadıklarımızı başkası anlatacaksa, yaşadığımız duygular o konuşmaya yansımayacak…
Ailelerin Birleşmesinin Önemi
Sevgili aileler, gerçekten bu hususlar kanayan yaralardır. Çoğuz ama çokluğumuzu gösteremiyoruz. Olması gerekenden belki onlarca kat aşağısıyla yetinmek zorunda bırakılıyoruz. Sonra “Neden böyle?” diye kendimize soruyoruz. Çocuklarının hakkı için çalışan kişilerin sayısı az oldukça bu iş başka kişilere kalıyor ve istediğimiz sonuçlar ortaya çıkmıyor. Biz aileler ancak gerçekten çocuklarımızın hakları için çalışırız gerisi fasa fiso bana göre.
Ailelerin bir araya gelme ve kolektif eylemler gerçekleştirmesine ihtiyacımız var. Bu birleşme pek çok nedenden dolayı önem taşıyor. Bir araya gelen aileler, daha güçlü ve etkili bir ses oluşturabilirler. Ortak taleplerini yetkililere daha etkili bir şekilde iletebilirler ve değişimi başlatma potansiyelimiz artar. Birlikte hareket etmemiz daha köklü ve kalıcı çözümlerin bulmamıza yardımcı olur. Bunu hem kendimiz hem de çocuklarımız için yapmalıyız.
Geleceği Şekillendirmek
Hiçbir şey için geç değil sevgili aileler. Bir derneğe kaydolmak için geç değil. Beraber yürümek için geç değil. Haklarımızı elde etmek için geç değil. Yeter ki ertelemeyelim ve ötelemeyelim. Hep birlikte güzel işler başarabiliriz. Yarını ancak el birliği ile kurabiliriz. Ben ne yapabilirim demeyin, yapabileceğinize inanın yeter ki. Fiziki varlığınızın katkısı olacağını da unutmayın.
Engelli Bireylerin Sağlık Hakkı
VideolarAv. Cansu Korkmaz’ın sunumuyla ÖÇED Başkanı Parin Yakupyan moderatörlüğünde gerçekleşen “BM Engelli Hakları Sözleşmesi Işığında” çeşitli konuları ele alacağımız webinar serimiz başladı. 20 Ekim Perşembe günü saat 20:00’de gerçekleşen ilk webinar’ımızın başlığı “Engellilik Tanımı ve Engelli Bireylerin Sağlık Hakkı” oldu.
“BM Engelli Hakları Sözleşmesi Işığında”
Videolar“BM Engelli Hakları Sözleşmesi Işığında” çeşitli konuları ele alacağımız webinar serimiz başladı.
Av. Cansu Korkmaz’ın sunumuyla ÖÇED Başkanı Parin Yakupyan moderatörlüğünde gerçekleşecek seminerimizin 20 Ekim Perşembe günü saat 20:00’de gerçekleşek ilk webinar başlığı “Engellilik Tanımı ve Engelli Bireylerin Sağlık Hakkı” oldu.
20 Aralık 2022 Salı günü saat 21:00’de gerçekleşek ikinci webinar’ımızın başlığı “Engelli Bireylerin Eğitim Hakkı” oldu.
HALİL ERGÜN: “Hayatın Tüm Renklerine Eşit Derecede Sahip Çıkmalıyız.”
Röportajlar“İnsana asıl ihanet farklılığı utanca çevirmektir. Farklılığı korkuya çevirmektir. Ötekileştirmeyi beslemektir. Toplumun genel yargıları içinde böyle bir sınır vardır. Önemli olan buna karşı çıkmaktır. Sen çocuğuna, kızına, oğluna, akrabana, mahallendeki çocuğa veya sokakta karşıdan gördüğün bir çocuğa birinci derecede insan olmanın hakkını vermeden yaşamaya devam edersen sahtekarsındır.”
Röportaj: Parin Yakupyan
Türk sinemasına belki en fazla emek vermiş, en çalışkan oyunculardan birisiniz. Sinemanızda insan sevgisine önem veren rolleri tercih ettiğiniz açıkça görülüyor. Yüreğinizdeki bu insan sevgisinin kaynağı ne?
Ben muhteşem bir kadının çocuğuyum. Varlıklı bir aileydik ama annemin hiç yardımcısı yoktu. Yedi kardeştik, birini kaybettik. Yedi çocuk büyütmüş bir kahraman kadındır annem. İnsanlar onunla sohbet için evimize gelirlerdi Emek kadınıydı. Ne annemi, ne de babamı birisi hakkında bir kere olsun kötü konuşurken duymadım. Böyle bir ailede büyüdük biz. Hatta bazen anneme “Birisi şöyle bir şey söylemiş,” dediğimiz zaman “Dememiştir o öyle şey, boş ver sen,” derdi. Babam da bize hiç şiddet duygusu yaşatmayan bir babaydı. Abartmıyorum, tek fiskesini yememişizdir.
Ben de biraz onların etkisi var, belki biraz da yapısal. İznik’te muhteşem bir kasabada büyüdüm. Doğa ile ilişkimiz vardı. Çiçekleri, kuyusu, çardağı olan geniş bahçeli evlerde yaşıyorduk. Annemin çabaları ile o bahçedeki çiçeklerin nasıl açtığını, geliştiğini izlerdim. Bitkiler ile daha iyi dil kurabilmek için çocukken ben de kendime ait bahçe yapardım. Doğanın dilini erken keşfettim. Orada emek verildikçe bitkilerin nasıl karşılık verdiğini görürdüm.
Bütün mesele nedir biliyor musunuz? Emek… Çocukları olan arkadaşlara hep anlatıyorum “Çocuklarınızı emek vermeye, alın teri dökmeye alıştırın. Cicimle, gülümle onları sokağa salarsanız hayatın içinde çok zorluk çekerler,” diye söylüyorum.
Sinema hayatınıza ne zaman girdi?
Sinema hayatımızda hep vardı. Babam makinistti. Halasının oğlu da sinema işletiyor, filmler getiriyordu. Küçük bir kasabada başka insanların hayatlarını görüyorduk. Bu çok mühimdi. Başka insanların acılarına, sevinçlerine katılmak insanlaşmanın birincil hedefi. Sadece kendiniz ile kalırsanız insanlaşamazsınız. Düğünler ve cenazeler niye vardır? Sevince ve acılara ortak olmak için.
Biz beş yaşındayken o filmleri seyrediyorduk. Bana sorun o günlerin oyuncularını, size tarif ederim, hala adlarını bile hatırlıyorum. O filmlerde; bir kavgada taraf olmak, iyiden yana olmak, kötüye kızmak, aşkı alkışlamak gibi o yaşlarda tam bilincine eremesem bile kavramaya başladığım sayamayacağım kadar çok şey biriktirmişimdir diye düşünüyorum. Ama sinema oyuncusu olacağım hiçbir zaman aklıma gelmiyordu.
Oyunculuk ne zaman başladı?
Benim çocukluğumda okullarda kültüre ve sanata çok önem verilirdi. Kütüphaneler kurulmuştu, öğretmenler bize okuma sevgisi aşılamaya çabalardı. Her sene müsamereler yapılırdı. Bayramlarda şiir okunurdu. Okul aile birliği toplantılarında gösteri yapardık. Hocalarım beni de yetenekli bulmuşlardı herhalde ki, bana da roller veriyorlardı. Hatta hiç unutmam, okul aile birliğinin bir toplantısında evden eşyalar, minderler, yastıklar getirip bir oyun sergilemiştim. Orada oynarken rolüm gereği ağlıyordum. Ağlarken matematik hocamın yüzüne baktım, çok memnun bir gülümseme ile beni izliyordu. Beni beğeniyor olması pek hoşuma gitti. Orada daha başka bir takım insanlar da vardı. Sonra memurların toplandığı bir yerde aralarından biri “İşte geleceğin büyük sanatkarı!” dedi ben içeri girdiğimde. Çok anlamadım ne demek istediğini, mahcup da oldum. Beni seyretmiş ve iş çıkacak bundan demiş.
Sonra ortaokuldayken Bursa’daki Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu’na ilk tiyatro oyunumu izlemeye götürdüler beni. İlk seyrettiğim profesyonel tiyatro oradaydı. Bütün bunlar insanda çok büyük şeyler biriktiriyor. Bende de, objeleri insan olan şeyler birikti. İnsanlara hep meraklıydım. Biz eşraf ailesi olduğumuz için İstanbul’dan ve Ankara’dan azıklarını tamamlamaya bize çok misafir gelirlerdi. Yeni insanlar tanımayı ve onlara sorular sormayı çok severdim.
Hala o insan sevgisini koruyabiliyor musunuz içinizde?
Hala aynen öyle yaşıyorum. İnsanların dostlukları, kahırları beni çok ilgilendiriyor. Halen gözyaşı dökebilirim. Sevindiğim zaman da gözyaşı döküyorum, insana yakışan bir sahne gördüğümde de, duygulandıran bir laf duyduğumda da ‘İşte bu insana yaraşır bir şey’ diyorum. Hayat insanla açıklanabilir. Yardımsever, insanı seven bir aileden geliyorum. Ağlamak ve dertleşmek için gelininden gadre uğramış kayınvalideler anneme gelirdi ya da kayınvalidesinden gadre uğramış gelinler. Benim yardımlaşma, dayanışma ve insanı sevme kültürüm oradan geliyor.
Bir de ben pişmanlık bilmem. Yanlışlarımız vardır. Yanlışı bir daha tekrar etmeme çabasıyla tamir edersiniz. Tek başına pişmanlık kolay bir saklambaçtır.
Dergimiz için sizden röportaj istediğimizde “Eğer çalışmalarınıza ufacık bir katkım olabilecekse seve seve,” diyerek müthiş bir tevazuu ile tereddütsüz kabul ettiniz. Bu yaklaşım hayat felsefenizin bir parçası mı?
Evet, bütün değerlerim içinde ‘Ne kadar faydalı olabilirim?’ diye düşünmenin büyük payı var. Bazı şeylerin illa sizin başınıza gelmesi gerekmiyor. Hayatın içinde bu mesele var ve bunlar ortak meseleler. Kapıları kapat, duyma… Yok ya öyle bir şey.
Sanat hayatınızın ellinci yılına yaklaşmak üzeresiniz. Bir kitap yazmayı hiç düşünmediniz mi?
Şiir yazıyorum. Daha çocukluk yıllarında şiirle tanıştım. İlk okuduğum şiiri hala ezbere hatırlıyorum. 23 Nisan Bayramı’nda okumuştum. İlk başlarda hocam bana şiir okutmuyordu. Memur çocuklarına okutuyordu. Parlak bir öğrenciydim ama biliyorsunuz o zaman memur çocuğu olmak çok ayrıcalıklı bir şeydi. Bürokrasi vardı orada. Ben de ‘beni niye okutmuyorlar?’ diye rahatsız oluyordum. Ront yapıyorlardı, orada da bizi almıyordu.
Sonra beşinci sınıfta yeni bir hoca geldi, Gülten Hanım. Bana ilk defa o şiir okuttu. 23 Nisan’da kürsüye çıktım. Beyaz bir yaka ve siyah gömlek ile resmim de vardır. O şiiri unutmuyorum: “Güzel yurdum ellere bir mal gibi satıldı. Atamın gür kaşları birdenbire çatıldı. Binerek bir hamlede şahlanan kır atına, bağırdı alçak diye Sultan’ın suratına…” Bu şiir hala ezberimdedir. Sonra şiirle ilişkimiz devam etti ve şairlerle buluştum. Daha Nazım hayatımıza girmemişti. Lise sonda, el yazısıyla üniversiteli abilerden okuduk Nazım’ı. Kitabını basmak kimsenin cesaret edebildiği bir şey değildi o günlerde. 63-64’lü yıllarda Atilla İlhanlar, Edip Canseverler, Turgut Uyarlar gibi müthiş şairler ile tanıştık. Şiir insanın kendini ifade etmesidir, sanat da öyledir. İnsanı temel aldık biz. Ben artist olacağım diye planlamadım, hiç öyle bir karar vermedim. Şiir ile uğraştık, tiyatro yaptık. Lisedeyken Bursa’da oda tiyatrosu vardı. Halk eğitim merkezine bağlı çok önemli oyunlar oynadık orada. Pek çok sanatçı arkadaşımız oradan çıkmıştır. 24 kişilik yarı profesyonel bir topluluktu.
Orada Türkiye’nin sorunları ile ilgilenmeye başladım. Zaten Milli Kurtuluşcu bir ailenin çocuğuydum. Bir de hassasiyet vardı. Yoksullardan yana olmak, emekten ve alın terinden yana olmak bizi beslemişti. Ben de seçimimi yaptım, o saflarda yerimi aldım.
Sonra üniversite yılları geldi, konservatuvar imtihanına başvurdum ve ressam olmak için kursa gittim. Evdekiler patladılar bana, mülkiyeyi kazanmıştım çünkü. Böylece mülkiye macerası başladı. Fakültenin de kendi tiyatrosu vardı. Önce orada başladım sonra profesyonel hayat başladı. Bütün bunları niye bunları anlatıyorum… Bizler sinemaya girerken artist olacağız, herkes bizi beğenecek, kızlar bizi beğensin, şöyle meşhur olalım falan değildi derdimiz. Sanatın insanlaşmanın malzemesi olduğuna inanan bir kültür ve estetik anlayıştan girdik sinemaya.
Biz böyle baktık sanata da, tiyatroya da. Ülkenin sorunlarını insanların sorunlarından ayıramazsınız. İnsanı anlatan bir maceranın çocuğu oldum. Sinemaya girdiğimde de bunun kavgasını yürüttüm. Bütün bunlar kolay olmadı. O dönemleri, 68 kuşağını biliyorsun. Hepsi arkadaşlarımdı. Hayata birlikte başladık, çoğunu öldürdüler, hapishanede çürüdüler. Biz bütün halkları sevdik, bütün halkların özgürlüğünü ve kültürünü savunduk.
Peki, şiir?
Hala şiir yazıyorum. Ama şair olmak için değil.
Niye basılmasını düşünmüyorsunuz?
Ürküyorum, biraz mahcubum. Çok kitap okuduk biz. Şairlere saygım, sevgim ve bilgim var. Bir de hani bizim halkımızın çok beylik bir lafı vardır ya arkadaşlar arasında “Yahu sen de mi şair oldun…” diye başlayan…
Ben 70’li yılları kitaplardan okuyarak öğrendim. Hayatınızda yaşadıklarınızı sinemada yaşananları anlatsanız gelecek nesiller de öğrense…
Ben 12 Eylül’de Davutpaşa’da yattım, bilseniz nelere tanık oldum. Sinema ile ilgili anılarımı da yazmamı çok söyleyen oldu. “Niye anılarını yazmıyorsun, hep anlatıyorsun?” dedi bir usta. “Yazdın mı her şeyi yazacaksın,” dedim. Aslında söz verdiğim bir yayınevi de var ama o kadar anım var ki, şunu yazmazsam buna ayıp olur diye korkuyorum.
Siz sinemaya Yılmaz Güney ile başlamıştınız değil mi?
Evet, sinemaya o göreve çağırdığı için geldim. Tarım yapacaktım. Tiyatromuz filan darmadağın edilmişti. Sonra sevdim kamerayı. Yılmaz abi ‘İzin’ filmi için çağırmıştı. O da hapisteydi biliyorsun. O benden önce hapisten çıktı. Ben Temmuz 74’de hapisten çıktım. Kasım’da da film çektim. O sırada babam dedi ki “Her şeyi bırak gel. Malın mülkün başına geç. Seni evlendirelim. Traktör alacağım, ortakçılardan toprağı toplayalım,” öyle git geller yaşadım. Ama hayat bana çok güzel projelerde oynama imkanı verdi. İzin filminden sonra sinema bir çeşit kadere dönüştü. 75 film çekmişim, diziler, belgeseller, kısa metrajlar filan derken… Yorgunlukla beraber biraz kırgınlığım var şimdi. Son deneyimler bizi çok fena etti. Mesele sadece ekonomi de değil. İnsan ilişkileri çözülüyor. Trafikte bile yakalıyorsun bunu. Bunu toparlamak lazım.
68 kuşağının Türkiye’deki ve dünyadaki değerleri neydi?
Bir kere bağımsızlık, baskıya zulme ve özgürlüğe müdahaleye karşı olmak. Bir daha da gelmedi öyle bir kuşak.
Sinemada oynayacağınız rolleri nasıl seçersiniz?
Bir tavrım var. Her şeyi oynamıyorum. Bu bilindiği için zaten bana da genellikle öyle teklifler geldi. Bir grubun içindeydik. O tür bir sinemayı seçtik. Yeşilçam’a da daha sonra çok saygı duyduğumu söylemek istiyorum. Çünkü hiçbir devlet yardımı olmadan, bütçelerine devletten bir kalem para koymadan kurdular sinemayı. Muhsin Bey’den başlayarak kendi çabalarıyla prodüktörler, artistler aktörler heyecanla çalıştılar.
Köye kadar gittiler, Anadolu’nun bütün kasabalarında filmleri seyredildi. Köylü kitap okumazdı, belli bir entelektüel çevrede okuyan çocuklar da ya roman okurdu ya da macera türü Tommiks, Teksas. Kasabada filme giderdik. Haftada iki film gelirdi. Benim hiç evlenmemiş teyzelerim vardı. Kadınlar matinesine giderler, çekirdek yer, filmleri seyrederler sonra gelirler evde annelerine anlatırlardı. Türkiye insanı başka insanların hayatlarına ortak olmayı bizim Yeşilçam sinemasından öğrendi.
Dizilerimizin ve filmlerimizin yurt dışında izlenmesini nasıl buluyorsunuz?
Çok iyi ama bize faydası yok. Bize telif ödemiyorlar. Ben de Zuhal ile yurt dışında bir-iki filmde oynadım. Ara sıra oradan hala üç kuruş bir para geliyor. Otomatik olarak çalışıyor orada telif hakları, burada yok. Ben Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği başkanıydım. Zamanında çok mücadelesini verdim bu konuların ama yapamadık.
Biz otizm, down sendromu ve engelli bireyler için çalışan bir derneğiz. Bazen ailelerimizin çocukları yadırgandığı için evden çıkmak bile istemiyor o bakışlar ile karşılaşmamak için. O ailelerimize ne söylemek isterseniz?
İnsanın kendini sınaması tam da bu noktalarda ortaya çıkar. İnsana asıl ihanet farklılığı utanca çevirmektir. Farklılığı korkuya çevirmektir. Ötekileştirmeyi beslemektir. Toplumun genel yargıları içinde böyle bir sınır vardır. Önemli olan buna karşı çıkmaktır. Sen çocuğuna, kızına, oğluna, akrabana, mahallendeki çocuğa veya sokakta karşıdan gördüğün bir çocuğa birinci derecede insan olmanın hakkını vermeden yaşamaya devam edersen sahtekarsındır.Bu kadar net söylüyorum. Mesele buradadır.
Hayatın tüm renklerine eşit derecede sahip çıkmalıyız ve savunmalıyız. İşin tadı burada çıkar. Namus da, aydınlanma da, ahlak da buradan çıkar.
Meseleyi bunlar ile beslemek lazım. Anneler babalar “Hop!” diyecek.
Biz de öyle söylüyoruz, hakkınızı bilin ve savunun diyoruz. Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?
Sizin bu soylu çalışmanızda benimle de bu söyleşiyi yaptığınız için teşekkür ederim. Çünkü benim hayatımın ince damarlarıdır bu tür duyarlılıklar. Duyarlılıktan öte görevler diye bakıyorum zaten. Çok iş düşüyor size. Mesele sadece çocukların kendisi değil. Toplumsal anlayış, yargı, algılayışa karşı tavır almak da beslenmelidir etrafında. Ülkenin ve toplumun sağlıklı yeşermesi ve yaratıcılıkların ortaya çıkması buradan kaynaklanır ancak.